Total Physical Response (TPR®)
1. Achtergrond TPR®
2. Kenmerken van TPR®
3. Enkele vragen en antwoorden uit de boeken van James Asher en Elena de Ru
4. ’’Instructor’s notebook’’ van Ramiro Garcia
5. Literatuur TPR®
James Asher is een Amerikaanse psycholoog en de grondlegger van de taalleermethode Total Physical Response, Learning another language through actions, ook wel TPR® genoemd. De methode is gebaseerd op:
* mensen zijn er biologisch op ingesteld zijn om een taal in een bepaalde volgorde te leren.
* de wijze waarop kinderen hun moedertaal leren
Via TPR® leert men een taal op een andere manier dan “traditioneel” gangbaar is en wel letterlijk “al doende”.
Elena de Ru in haar boek TPR®, Handleiding en lesboek voor Nederlands als 2e taal (niet meer in druk): “Terwijl ouders hun kinderen verzorgen en met hen spelen wordt er lichaamstaal gebruikt. Veel conversatie gaat in vriendelijke gebiedende wijs. De ouder zegt bijvoorbeeld: ‘Pak mijn hand maar, ga maar staan, steek je armpje uit, dan trek ik je vest aan.’ We verwachten daarbij reactie in de vorm van actie en meestal geen antwoord. Terwijl kinderen naar de gesproken taal luisteren, wordt hun luistervaardigheid ontwikkeld; na verloop van tijd gaan zij spontaan spreken. De spreekvaardigheid staat in de schaduw van de luistervaardigheid en dat blijft gedurende een groot deel van de taalontwikkeling. TPR volgt in versneld tempo de succesformule van de moedertaalverwerving. Elk kind leert deze taal zonder veel problemen.”
TPR® wordt sinds 1970 toegepast bij het leren van talen als Frans, Spaans, Russisch, Duits, Chinees, Japans, Arabisch, Hebreeuws, Zweeds en ook bij het leren van de gebarentaal voor doven. Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar deze methode van taalverwerving.
Siel van der Ree en Liesbeth Romijn schrijven in M…oef, taal in beweging dat de Fransman Fr. Gouin in 1880 al beschreef dat men een vreemde taal kan leren d.m.v. reeksen handelingen, die opeenvolgend uitgevoerd worden. Zij vervolgen dat Harold E. Palmers die ideeën verder uitgebreid en daadwerkelijk uitgevoerd heeft, zoals beschreven in “English through actions” (1958). James Asher heeft in zijn jarenlange onderzoekspraktijk verder onderzocht en bevestigd, dat wanneer leerlingen talige opdrachten in doelgerichte handelingen omzetten, hun betrokkenheid groter is en hun leren daardoor veel efficiënter verloopt.
TPR® wordt in Nederland tot nu toe amper gebruikt in het MVT onderwijs. Het wordt wel gebruikt bij het leren van Nederlands als 2e taal.
• de luistervaardigheid wordt eerst ontwikkeld : de docent geeft opdrachten, doet de opdrachten voor (= modeling) de leerlingen doen na (= demonstration). De leerlingen spreken in het begin nog niet, maar na zo’n 10 à 20 uur krijgen ze behoefte om zelf te gaan spreken. De rollen worden omgedraaid en de leerlingen geven opdrachten in de doeltaal, de anderen voeren deze uit. Bekende opdrachten worden spontaan gecombineerd tot nieuwe opdrachten en dus nieuwe zinnen. De taalvaardigheid wordt hiermee flexibel wat belangrijk is voor een vloeiend taalgebruik.
• gebruik van de gebiedende wijs
• vanaf les 1 begrijpen de leerlingen de docent: elk woord is gekoppeld aan fysieke actie
• actie en concrete voorwerpen maken het leren makkelijk, leuk en duidelijk
• bij TPR® wordt met name de rechterhersenhelft aangesproken bij het leren van een taal: dit zorgt voor stressvrij leren. De linkerhersenhelft kan via spraak communiceren; de rechterhelft kan dat niet, maar wel via gedrag
• het geleerde wordt beter onthouden, doordat meerdere zintuigen gebruikt worden bij het aanleren. Het motorisch stelsel wordt tot activiteit aangezet en elke motorisch aangeleerde vaardigheid heeft een effect op de lange termijn
• TPR® kan voor alle leeftijden en alle niveaus gebruikt worden
3. Enkele vragen en antwoorden uit de boeken van James Asher en Elena de Ru
Hoeveel onderzoek is er gedaan naar deze benadering?
Er zijn veel veldstudies en experimentele studies naar deze methode verricht . Zie hiervoor de literatuurlijst in het boek van Asher.
Hoeveel en welke voorbereiding wordt er aanbevolen voor de docent?
Ideaal zou het zijn om een TPR® workshop te volgen met daarin: een introductie waarin films met de TPR® methode worden vertoond of een life-demonstratie van de methode wordt gegeven, een wetenschappelijke uitleg van TPR®, oefeningen met cursisten o.l.v. een ervaren TPR® trainer met een regelmatig vervolg om in de praktijk gerezen vragen te behandelen. Bij het ontbreken van een workshop: films zien, researchartikelen over TPR® lezen, TPR® boeken lezen (zie literatuurlijst)
Welke vooroordelen van de docent kunnen nadelig zijn voor het toepassen van TPR?
Er zijn drie vooroordelen waar men (m.n. als moedertaalsprekers) voor uit moet kijken:
1. de illusie van simplisme
2. door de illusie van simplisme te grote stappen nemen voor de leerlingen
3. een kleine tolerantie voor uitspraakfouten.
Kan deze benadering ook als toevoeging gebruikt worden i.p.v. als spil?
Het gebruik van de gebiedende wijs is meermalen gebruikt om het eigen maken van de doeltaal te versnellen. Er blijkt een positieve leeroverdracht te zijn van de gebiedende wijs benadering naar de traditionele methodes.
Ik zou graag TPR proberen maar ben verplicht het tekstboek te gebruiken. Tips?
Gebruik TPR® bijvoorbeeld aan het einde van elke les, bijvoorbeeld 5 à 10 minuten. Toen een lerares Spaans dit deed, vroegen de leerlingen de volgende dag of ze het weer gingen doen. Ze deed het toen elke les 10 minuten en ze gebruikte zowel het tekstboek als TPR®. Met als resultaat leerlingen die echt betrokken waren bij de les, wat de resultaten aanzienlijk verhoogde.
Is TPR ook te gebruiken door gevorderden?
De methode is zeker te gebruiken, te meer daar gespreksvaardigheid vaak laag ontwikkeld is. Bij gevorderden kan men de doeltaal met behulp van de gebiedende wijs in “chunks” (groepjes woorden tegelijk) aanbieden i.p.v. woord voor woord.
Hoeveel woorden kan je het beste tegelijk aanleren?
Gewoonlijk streeft men ernaar om drie woorden tegelijk te introduceren. Via opdrachten worden deze verduidelijkt , totdat de leerlingen zich de betekenis eigen hebben gemaakt. Vervolgens gaat men over tot de volgende drie etc.
Hoe snel moet men cursisten laten handelen? Wat is het ideale tempo?
Dat verschilt per groep en per leerling. Een belangrijke leidraad is dat het tempo zodanig is, dat er voortdurend actie is, maar niet zo snel, dat de leerlingen het gevoel krijgen te falen doordat ze fouten gaan maken. Elke handeling moet een succes zijn. Een goed voorbereide, uitgeschreven les of lesschema kan een hulp zijn om een vlotte geleidelijke overgang te hebben van de ene actie naar de volgende.
Veranderen de doelen van de docent in de loop van de lessenserie?
Ja, er is een ontwikkeling van de grote lijnen naar de kleine details. Ook is er in het begin een grote tolerantie voor uitspraakfouten. Vergelijk het met een klein kind: als dat zijn eerste woorden zegt, is iedereen verrukt, maar als het ouder wordt, wordt het meer gecorrigeerd in zijn uitspraak.
Hoeveel herhaling is er nodig?
Volgens breinonderzoek moet je iets wel 70 keer gehoord hebben, om het te verwerven.
Hoe ver kun je gaan met TPR?
Asher is van mening dat je alle grammaticale kenmerken van een tweede taal aan kunt leren door de gebiedende wijs heel creatief te gebruiken. Hij benadrukt echter dat je niet alleen 1 leerstrategie moet gebruiken, maar dat variatie het kritieke punt is om de ll. geïnteresseerd te houden.
Hoe helpt deze benadering kinderen bij het verwerven van een taal?
Ten eerste is er geen vertaling en de kinderen denken dus in de doeltaal. Ten tweede is er een lange termijn effect: als de kinderen na de vakantie terug komen zullen ze na een warming-up zo de draad weer oppakken alsof ze niet van school weggeweest zijn.
Hoe zit het met leren van grammatica?
Let op de vragen van de leerlingen. Als ze er klaar voor zijn, gaan ze zelf vragen stellen en kan men daarop inspelen met het uitleggen. Houd het simpel!
Hoe zit het met de transfer van gesproken taal naar schrijven en lezen?
Deze is zeer hoog, vooropgesteld dat de leerlingen niet analfabeet zijn. En met name als er een sterke overeenstemming is tussen de fonologie en het schrift, zoals bijvoorbeeld bij Spaans het geval is.
Wat is de ideale lokaalindeling?
De bus-opstelling is wel werkbaar, maar niet ideaal. Zie voor meer details het boek van Garcia.
4. ’’Instructor’s notebook’’ van Ramiro Garcia
Ramiro Garcia, linguisticus en een masterdegree in Spaans, heeft vele jaren met TPR® gewerkt bij het doceren van Spaans. Hij heeft het Instructor’s notebook: how to apply TPR® for best results geschreven als een praktisch handboek voor docenten. In dat boek geeft hij eerst een algemene inleiding in TPR®, vervolgens hoe je het in de klas kunt gebruiken, welk materiaal je kunt gebruiken tijdens de lessen, meer over spreken, lezen en schrijven, hoe je je eigen TPR® lessen kunt maken met een onderverdeling in lessen voor beginners en lessen voor gevorderden, TPR® spelletjes, TPR® toetsen.
Bij het instructors notebook is ook een huiswerk boek voor de docent, waarmee deze de leerlingen TPR®-huiswerk kan geven. Uiteraard is dit niet te vergelijken met het ”normale” huiswerk.
Het boek is uitgebreid en praktisch met veel informatie over concrete lestoepassingen. Hier kunt u het boek bestellen.
5. Literatuur TPR®
TPR® algemeen
Asher, James J.; Learning another language through actions, The complete teacher’s guidebook; Sky Oaks Productions, Los Gatos, California, (1e druk 1977) 6e druk 2003(uitgebreider).
Garcia, Ramiro; Instructor’s notebook: How to apply TPR for best results; Sky Oaks Productions, Los Gatos, California, (1e druk 1985) 4e druk 2007. Bekijk en bestel hier
Garcia, Ramiro; Instructor’s notebook : TPR Homework Exercices; Sky Oaks Productions, Los Gatos, California, (1e druk 1996) 2002
TPR is more than commands – at all levels – Contee Seely & Elizabeth Kuizinga-Romijn; Command Performance Language Institute, Berkeley, California (3e druk)
TPR Frans
Cabello, Fransisco; First year French, Total physical Response activities for beginning French Students; Sky Oaks Productions, Los Gatos, California, (1985) 2002
Marquez, Nancy; L’enseignement par le mouvement, beginning lessons in French, based on the TPR method of teaching; Sky Oaks Productions, Los Gatos, California, 1984
Schessler, Eric J., French grammar through actions; how to TPR 50 grammatical feautures in French; Sky Oaks Productions, Los Gatos, California, (1e druk 1986) 2e druk, 2007. Bekijk en bestel hier
Seely, Contee, Kuizenga Romijn, Elizabeth; Vive l’action Live Action French; Command Performance Language Institute, Berkeley, California (1e druk 1989), 2e druk 2004. Bekijk en bestel (ook voor Spaans, Engels, Italiaans, Duits)
Segal Cook, Bertha E.; L’enseignement du français au moyen de l’action ; Berty Segal, Brea, California
Segal Cook, Bertha E.; Apprenons le français au moyen de l’action ; livre de l’étudiant ; Berty Segal Inc., Brea, California, 4e druk, 1999
TPR Engels,TPR Duits, TPR Spaans: zie de TPR-boeken in de Taalleermethoden.nl – webshop
TPR Nederlands/ NT2/ NVT
Het hele verhaal ; Nederlands voor anderstaligen – docentenhandleiding & Het hele verhaal ; Nederlands voor anderstaligen – werkboek
Ree, van der, Siel (o.l.v.); ff NL leren, module 1b (proefexemplaar); Stichting Stimulering Audio-Lexicaal Taal Onderwijs (SSALTO), Voorburg, 2003
Ree, van der Siel, Romijn, Liesbeth; M…Oef, Taal in beweging, zo’n 60 TPR lesjes; Stichting Stimulering Audio-Lexicaal Taal Onderwijs (SSALTO), Voorburg, 1e experimentele druk 2002
Ru, de, Elena; TPR, Handleiding en lesboek voor Nederlands als 2e taal; TPR Books/Uitgeverij de Fontein bv, Baarn, 1989 (via de openbare bibliotheken te reserveren en te lenen; is uit druk)
Garcia, Ramiro, Ru, de, Elena; Garcia’s TPR Gids; St. TPR Europe, Zevenaar, 1994 (via de openbare bibliotheken te reserveren en te lenen; is uit druk)